Διοδωρος ο Αλεξανδρευς
Διόδωρος ο Αλεξανδρεύς (1ος αι. π.Χ.). Φυσικός, μαθηματικός, αστρονόμος και φιλόσοφος.
Είναι γνωστός κυρίως ως συγγραφέας των αστρονομικών συγγραμμάτων «Άνάλημμα» και «Μετεωρολογική στοιχείωσις», από τα οποία έχουν σωθεί μόνο αποσπάσματα.
Ο Διόδωρος είχε ασχοληθεί με μετρήσεις αποστάσεων ανάμεσα στα ουράνια σώματα και γενικώς πάνω σε θέματα αστρονομίας.
Στο έργο του «πέρι Ουρανών» δημιουργεί μία Ουρανογραφία η οποία φαίνεται να είναι ένας σχολιασμός πάνω στου Άρατου τα «Φαινόμενα» (Ουρανογραφία ήταν το παρακλάδι της αρχαίας ελληνικής αστρονομίας το οποίο περιγράφει την εμφάνιση των αστέρων, και των αστερισμών, καθώς και τις θέσεις τους ουράνιο θόλο).
Σε ένα σχόλιο που βρήκαν ερευνητές πάνω στα «Φαινόμενα» του Άρατου, διαβάζει κανείς μία αναφορά προς τον Διόδωρο. Στη συγκεκριμένη αναφορά ο Διόδωρος σχολιάζει τη διαφωνία μεταξύ του Άτταλου και του Ίππαρχου όσον αφορά την τοποθεσία των αστέρων στον αστερισμό του Δράκου.
Στο σύγγραμμα φυσικής του Macrobius (Ρωμαίος γραμματικός και φιλόσοφος 390-430 μΧ) μας λέει ότι: «ο Διόδωρος ισχυρίζεται ότι ο Γαλαξίας μας αποτελείται από πύρινα σωματίδια».
Όμως το έργο που χάρισε στο Διόδωρο μία θέση στην ιστορία είναι το «Άνάλημμα».
Το συγκεκριμένο έργο είναι στην ουσία μία εργασία πάνω στο ηλιακό ωρολόγιο. Το έργο του Διόδωρο το είχε συμπεριλάβει ο Υγίνος (ο Γραμματικός) στο σύγγραμα του, όπου μας παρουσιάζει μία μέθοδο ανεύρεσης του μεσημβρινού (Βορρά - Νότου)… και χάρη στον Υγίνο, το «Ανάλημμα» κάνει την εμφάνιση του στον κόσμο για πρώτη φορά.
Επίσης, παρόλο που ο Υγίνος δεν κατονομάζει την πηγή του, χάρη σε ένα αραβικό σύγγραμμα (του Άραβα μαθηματικού Ibrāhīm ibn Sinān of Baghdad, 908–946 μΧ), μαθαίνουμε ότι ο Διόδωρος ήταν αυτός που είχε ανακαλύψει τη συγκεκριμένημέθοδο που περιέγραφε ο Υγίνος.
Ακόμη και ο Πάππος ο Αλεξανδρεύς έγραψε ένα σύγγραμμα επί του Αναλήμματος του Διοδώρου. Σε αυτό το έργο, μεταξύ άλλων, ο Πάππος μας λέει (μέσω των σχολιασμών του Διόδωρου) ότι το πρόβλημα στου να χαραχθεί ο μεσημβρινός αναπόφευκτα θα μας οδηγήσει στο πρόβλημα της τριχοτόμησης του τόξου.
Πράγματι κάτι τέτοιο ισχύει μιας και ένα κυκλικό τόξο (που συμβολίζει το μεσημβρινό κύκλο), το οποίο «εκπροσωπεί» την περίοδο του φωτός της ημέρας (δηλ. την ημέρα, όχι τη νύκτα) θα πρέπει να χωριστεί σε δώδεκα μέρη (τα δώδεκα μέρη ανταποκρίνονται στις 12 ώρες με τις οποίες οι αρχαίοι χώριζαν την μέρα).
Όμως, ώστε να μπορέσει κανείς να προσανατολίσει σωστά τον «πίνακα» που σχεδιάζει θα πρέπει να έχει επίγνωση του τοπικού μεσημβρινού. Και στο έργο του «Άνάλημμα» ο Διόδωρος μας δείχνει επακριβώς πώς να σχεδιάσει κανείς ένα γεωμετρικό διάγραμμα στο «οριζόντιο επίπεδο» και να μπορέσει να βρει τον τοπικό μεσημβρινό.
Κατά τη μέθοδο αυτή, τρία τρίγωνα, σχεδιασμένα με ένα γνώμονα, των οποίων οι σκιές που σχηματίζουν πάνω στις επιφάνειες τριών κύκλων, διαφορετικών υψομέτρων, σε διαφορετικές ώρες-στιγμές κατά τη διάρκεια μίας μέρας, αντιπροσωπεύονται από τρία όμοια τρίγωνα στο οριζόντιο επίπεδο που αναφερθήκαμε παραπάνω. Και χάρη σε αυτά τα τρίγωνα είμαστε σε θέση να σχεδιάσουμε την τοπική βόρεια-νότια γραμμή.
Τέλος, ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ο Διόδωρος συνέγραψε και ένα βιβλίο πάνω στου Ευκλείδη τα «Στοιχεία».
Πηγες
[1] "Encyclopedia.com" by J. Lennart Berggren
Bīrūnī, Muhammad ibn Ahmad. The Exhaustive Treatise on Shadows by Abū Rayhān al-Bīrūnī [Ifrād al-maqāl fi amr alzilāl], translated by Edward S. Kennedy. 2 vols. Aleppo, Syria: University of Aleppo, 1976. Contains an English translation of the Arabic version of the surviving fragment from Diodorus’s Analemma.
Besthorn, Rasmus O., and Johann L. Heiberg, eds. Euclidis Elementa ex interpretatione al-Hadschdschadschī cum commentaries al-Nairīzī. Part 1. Copenhagen, 1907.
Blume, Friedrich, Karl Lachmann, and Adolf Rudorff, eds. Die Schriften der römischen Feldmesser. Berlin: O. Reimer, 1848. Reprinted, Hildesheim, Germany: Olms, 1967.
Edwards, Don R. Ptolemy's : An Annotated Transcription of Moerbeke’s Latin Translation and of the Surviving Greek Fragments with an English Version and Commentary. Thesis, Brown University, 1984.
Kennedy, Edward S. “Bīrūnī’s Graphical Determination of the Local Meridian.” Scripta Mathematica 24 (1959): 251–255. Reprinted in Studies in the Islamic Exact Sciences, edited by Edward S. Kennedy, et al. Beirut: American University of Beirut Press, 1983.
Maass, Ernst. “Aratea.” In Philologische Untersuchungen, vol. 12. Berlin: Weidmann, 1892.
Neugebauer, Otto N. A History of Ancient Mathematical Astronomy. 3 parts. New York: Springer-Verlag, 1975.
Schoy, Carl. “Abhandlung über die Ziehung der Mittagslinie, dem Buche über das Analemma entnommen, samt dem Beweis dazu von Abū Sa īd ad-Darīr.” Annalen der Hydrographie und maritimen Meteorologie 10 (1922): 265–271.
Η εφαρμογη μας για το κινητο σου
Κατέβασε και εσύ την εφαρμογή μας για το κινητό σου "Ancient Greece Reloaded"